Thành phố trời - Sky City

Nguồn: FB Bong Lau.

2018/01/03.

Thành phố Trời toạ lạc trên một đỉnh núi đá bằng phẳng cao độ trên 100 mét ở tiểu bang New Mexico. Chung quanh đuợc bao bọc bởi núi non hiểm trở và sa mạc. Thành phố Trời do bộ lạc Da Đỏ Acoma Pueblo xây dựng cách đây trên 1000 năm. Khi nguời Tây Ban Nha tiếp xúc đầu tiên với bộ lạc Acoma Pueblo vào năm 1539 thì thành phố Trời đã có khoảng mấy trăm nóc gia.

Ghi chú thêm rằng Kha Luân Bố (Columbus) nguời Ý xin ngân sách của Nữ Hoàng Tây Ban Nha để khám phá Mỹ châu năm 1492. Tàu của Kha Luân Bố đổ bộ ở Panama - Trung Mỹ. Sau đó quân đội Tây Ban Nha bắt đầu xâm chiếm Trung Mỹ. Có lúc Hải Quân Tây Ban Nha và Hải Quân Anh Quốc bắn nhau chí choé để dành giựt những cục vàng vô tri. Hải tặc Caribbean cũng nhập cuộc tàn sát quân Tây Ban Nha để cướp vàng. Có lúc hải tặc khát máu này được Anh Quốc thuê để làm thịt lính Tây Ban Nha. Vùng đất Trung và Nam Mỹ đã chan hoà máu lửa vì lũ thực dân Âu châu đến bốc hốt của qúi.

Ngày 20 tháng 12 năm 1598 thực dân Tây Ban Nha tấn công thành phố Trời của bộ lạc Acoma Pueblo. Lính Tây Ban Nha kéo một khẩu đại bác lên và bắt đầu cuộc tàn sát trong 3 ngày. Quân Tây Ban Nha giết 800 người Da Đỏ (13% dân số Acoma Pueblo lúc ấy) và bắt cầm tù 500 người khác. Đàn ông Da Đỏ trên 25 tuổi bị người Tây Ban Nha chặt cụt bàn chân phải và đày đi làm nô lệ 20 năm. Thanh niên thiếu nữ từ 12 đến 25 tuổi cũng bị bắt làm nô lệ 20 năm.

Bộ lạc Acoma Pueblo đã hiện hữu nơi sa mạc hoang vu này khoảng 2000 năm. Họ làm chủ một vùng đất bao la rộng 2 triệu Hectares. Năm 1924 Quốc Hội Hoa Kỳ ban hành luật Pueblo Lands Act cho phép bộ lạc Acoma được tự trị trên phần đất của riêng họ nhưng thu nhỏ lại 200 ngàn Hectares gọi là "vùng dành riêng cho người Da Đỏ" (Indian Reservations). Người Da Đỏ sống trong vùng dành riêng này không phải đóng thuế liên bang. Tuy nhiên chính quyền liên bang Hoa Kỳ vẫn giúp đỡ và tài trợ các chương trình xã hội, xây cất các trường học, trạm cứu hỏa tối tân v.v. cho các cộng đồng Da Đỏ khắp nơi ở Hoa Kỳ.

Ngày hôm nay thành phố Trời chỉ còn vài chục gia đình Acoma Pueblo sinh sống ở đỉnh núi đá lịch sử này. Những tàn tích ngàn năm xưa đã được trùng tu thành những căn nhà lạ lùng xinh xắn.

Người Acoma Pueblo vẫn giữ truyền thống văn hoá của cha ông. Không nhà nào có hệ thống điện nước cống rãnh tối tân phức tạp như ở thành phố. Nhưng vô cùng sạch sẽ. Họ còn hãnh diện vì đã không mất thì giờ chúi đầu vào TV hay internet mà dành thì giờ trò chuyện thân ái với nhau ở chốn thánh địa hoang vu này.

Trên đường về. Buổi chiều hoàng hôn rặng núi đá rực sáng nổi lên trên nền trời màu tím thẫm thật đẹp hùng vỹ. Tôi ngừng xe căng 3 cái chân tripod rồi quay ống viễn kính zoom về phía phía đỉnh núi có thành phố Trời tính chụp thì một chiếc xe "van" lớn do một phụ nữ Da Đỏ đi ngang ngừng lại. Rất lịch sự cô ấy nói. "Sir, thưa ông. Nơi đây đã đóng cửa từ 4 giờ chiều và xin ông đừng chụp hình, xin đừng dùng tripod...".

Nguời Da Đỏ rất hữu thần. Mặt trời là thần linh mà họ rất tôn kính. Đất đá này có linh hồn như người Việt hay nói "hồn thiên sông núi". Chụp hình thánh địa của họ phải xin phép và có người hướng dẫn. Có người giải thích rằng chụp hình sẽ hút đi một phần hồn của mảnh đất này. Không biết có đúng không nhưng tôi trân trọng niềm tin của họ...

Trong dịp này tôi cũng có cơ hội thăm viếng một vài gia đình người Việt định cư đã lâu ở tiểu bang này. Họ thuộc thế hệ thứ nhất và thứ 2 của người tỵ nạn. Họ có nền học vấn cao và cuộc sống rất thành công và ấm no. Trong câu chuyện về nguời Da Đỏ ở thành phố Trời, một vài đồng hương gọi các công dân thiểu số Da Đỏ là "Mọi" và tỏ ý chê bai rằng "tụi Mọi lè phè".

Nhưng tôi nhìn người Acoma Pueblo không "Mọi" tí nào vì họ biết bảo tồn văn hoá của họ. Họ không hành hung đàn bà như một số đàn ông Việt. Họ không xả rác biến nơi ăn ở của mình thành cái chuồng heo. Họ không đua đòi chạy theo thời trang Iphone Ipad và khóc nức nở khi đuợc gặp mấy đứa ca sỹ sến Nam Hàn. Họ lễ phép thưa gởi chớ không to tiếng chửi bới mày tao thô tục.

Người Da Đỏ còn là những chiến binh "Warrior" quả cảm không sợ chết trên chiến trường. Hai Tháp Trung Tâm Thương Mại Thế Giới (World Trade Center) đã bị khủng bố Al-Qaeda đánh xập ngày 11 tháng 9 năm 2001 là do nhiều công nhân Da Đỏ xây cất. Công nhân Da Đỏ có tiếng rất gan dạ khi làm việc trên những cây cột hay xà thép chênh vênh cao hàng ngàn mét mà không cần dây an toàn.

Trong Thế Chiến Thứ 2 quân nhân TQLC Mỹ gốc Da Đỏ được dùng làm "người chuyển mật mã" (Indian code talkers) ở các chiến trường Thái Bình Dương. Các người lính truyền tin gốc Da Đỏ đàm thoại các bản tin mật qua máy truyền tin bằng ngôn ngữ của họ để lính Nhật không hiểu được nếu nghe lén.

Ngoài ra phong trào Hướng Đạo Sinh thế giới, một tổ chức giáo dục thanh thiếu niên về ý thức trách nhiệm của người công dân, đều được học phương cách mưu sinh thoát hiểm, và phong tục tôn trọng thú vật và thiên nhiên của người Da Đỏ. Một giống dân hùng tráng đã bị bỏ quên từ lâu.

______________________________

Thánh địa của bộ lạc Acoma Pueblo. Không một cọng rác !!!

______________________________

Cách đây hàng triệu triệu năm đây là đại dương. Núi đá dưới đáy biển bị nước soi mòn thành từng lớp rất đẹp và hùng vỹ cho chúng ta ngày hôm nay. Xin cám ơn tạo hoá nhiệm mầu.

______________________________

Cách đây 2000 năm đã có nguời Acoma Pueblo hiện diện nơi hoang vu này.

______________________________

Địa đạo thang cấp lên xuống thành phố Trời đã được dùng cả ngàn năm qua. Các lỗ nhỏ trên vách đá để các ngón tay bám vào như lan can tay vịn.

______________________________

Từ trên đỉnh núi của thành phố Trời nhìn xuống thung lũng bao la phía dưới.

______________________________

Cái lò nấu truyền thống bên cạnh chiếc xe "pick up". Không một cọng rác. "Mọi" ở sạch hơn người... Kinh !!!!

______________________________

Nhà thờ Công Giáo của người Tây Ban Nha. Thực dân bắt nô lệ Acoma Pueblo đi bộ 60km trên sa mạc tới một ngọn núi khác để đốn các cây lớn về rồi rinh lên núi để xây nhà thờ. Đi bộ trên các tam cấp còn muốn toé khói huống chi phải vát thêm cây gỗ trên vai.

______________________________

Những tàn tích hàng ngàn năm được trùng tu thành những căn nhà xinh xắn.

TV và Internet không được welcome ở đây. Tui mà ở đây chắc tui chớt vì cô đơn.

______________________________

Vách được làm bằng bùn trộn với trấu. Dày khoảng 30cm để cách nhiệt. Khí hậu sa mạc rất khắc nghiệt, ngày nóng đêm lạnh.

______________________________

Người Acoma Pueblo ưa chuộng xe "pick up" khổng lồ Made in USA. Có lẽ xe này chạy tốt trên sa mạc và leo đồi núi. Pick up do hãng Toyota làm cũng rất tốt trên chiến trường sa mạc Trung Đông nhưng không thấy một chiếc nào ở đây.